Het Aanjaagteam adviseert om een multidisciplinair team in te stellen, bestaande uit verschillende inspecties en toezichthouders dat zich uitsluitend bezighoudt met grensoverschrijdende zaken. Dit team kan gezamenlijke inspecties doen en gegevens uitwisselen in samenwerking met buitenlandse toezichthouders. Binnen het interventieteam Aanpak Malafide Uitzendbureaus (AMU) start per 1 januari 2024 een multidisciplinair team bestaande uit UWV, SVB, Belastingdienst en de Arbeidsinspectie met extra personele capaciteit.
Met grensoverschrijdende onderzoeken en gezamenlijke inspecties wil men toezicht houden op een eerlijke en rechtmatige behandeling van arbeidsmigranten als het gaat om werk en het gebruik van socialezekerheidswetgeving. Verder moet er door het multidiscplinaire team aandacht worden besteed aan bedrijven die werknemers over de grens huisvesten.
Samenwerking met de ELA
De Europese Arbeidsautoriteit (ELA) faciliteert gezamenlijke of gecoördineerde inspecties van een of meerdere lidstaten. Daarnaast ondersteunt zij de samenwerking en uitwisseling van informatie tussen de arbeidsinspecties en andere toezichthouders in de verschillende lidstaten. Met deze beide kerntaken bevorderen de ELA en de lidstaten eerlijk, gezond en veilig werk in Europa, rechtmatige arbeid en een gelijk speelveld.
EURIEC (Euroregionaal Informatie- en Expertisecentrum)
Het EURIEC is onderdeel van het RIEC Limburg, dat zich richt op de grensoverschrijdende bestuurlijke aanpak van ondermijning in het grensgebied van België, Nederland en de Duitse deelstaat Noordrijn-Westfalen. Een van de taken van het EURIEC is het ondersteunen en adviseren van onder andere de RIEC’s bij grensoverschrijdende casuïstiek met de buurlanden. Daarnaast identificeert en agendeert het EURIEC knelpunten in wetgeving rond grensoverschrijdende samenwerking, werken zij aan het vergroten van het bewustzijn over de noodzaak van grensoverschrijdende samenwerking en zetten zij structurele grensoverschrijdende overlegplatformen op.
Met Noordrijn-Westfalen zijn in 2020 afspraken gemaakt over gezamenlijke handhaving in het Duits-Nederlands grensgebied. De problematiek in de grensregio’s toont het belang aan van grensoverschrijdende samenwerking om misstanden rondom arbeidsmigranten tegen te gaan.
In het voorjaar 2022 heeft de Nederlandse Arbeidsinspectie samen met Bulgarije een inspectie uitgevoerd in de transportsector. Dit was de eerste gezamenlijke inspectie van lidstaten in het transport die onder coördinatie van de ELA heeft plaatsgevonden.
In september 2022 vonden gelijktijdig in twintig Europese landen inspecties plaats in de agrarische sector. Dit in het kader van de jaarlijkse Joint Action Days (JAD). Het doel van JAD is dat de deelnemende landen informatie met elkaar delen, data-analyses en operationele analyses uitvoeren en elkaar ondersteunen bij de aanpak van grensoverschrijdende netwerken.
In februari 2023 hielden diverse handhavingsdiensten, waaronder de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT), de politie en de Arbeidsinspectie, een integrale controleactie op wegtransport in Aalsmeer. Doel van de gezamenlijke actie was, naast het handhaven van de regels voor wegtransport, het uitwisselen van kennis en ervaring. In totaal controleerden de handhavingsdiensten 28 voertuigen in Nederland en 436 voertuigen in de overige lidstaten.
In de bouwsector werd in mei 2023 een gezamenlijke grensoverschrijdende actie gehouden in ELA-verband. De inspecties van 15 lidstaten deden hieraan mee. De meest voorkomende vermoedelijke overtredingen waren onderbetaling van loon, onrechtmatig verkregen sociale uitkeringen, inbreuken op de arbeidstijdregelingen, niet-echte gedetacheerde werknemers, schijnzelfstandigheid, schijn-/frauduleuze uitzendbureaus of brievenbusfirma's, illegale tewerkstelling van onderdanen van derde landen, grensoverschrijdende zwartwerk aan de grens, schendingen van gezondheids- en veiligheidsregels en het ontbreken van detacheringsverklaringen.
In juni 2023 vond in Europa de jaarlijkse Joint Action Days Labour Exploitation plaats. In die week onderzochten verschillende Europese landen tegelijkertijd signalen van arbeidsuitbuiting en/of ernstige benadeling. Dat gebeurde in een samenwerking met politie en arbeidsinspecties in Europa. Zo gingen in Nederland inspecteurs op pad in zowel de thuiszorg als in de horeca. Alle landen voerden op dezelfde dag inspecties uit bij vestigingen van de desbetreffende ketens. Ook vond er een uitwisseling plaats van personeel tussen de Europese inspectiediensten om kennis te delen.
In 2024 wordt een aantal lopende onderzoeken opgestart naar malafide werkgevers en wordt voorlichting aan werkgevers en werknemers gegeven, een beoordelings- en wegingskader ontwikkeld en een internationaal netwerk met de ELA en zusterorganisaties voor inspecties en voorlichting opgebouwd.
