“Laten we ook de komende periode stappen blijven zetten”
Op donderdag 23 mei 2024 organiseerde het IPA samen met de VNG het congres ‘Arbeidsmigratie in Goede Banen’. We bespraken de stand van zaken drie jaar na de aanbevelingen van het Aanjaagteam Bescherming Arbeidsmigranten. Dit deden we met betrokken partijen, zoals gemeenten, toezichthouders, huisvesters, vakbonden en werkgevers, en aan de hand van concrete praktijkvoorbeelden. Wat kunnen we van elkaar leren? En welke stappen moeten we de komende periode zetten om de positie van arbeidsmigranten in Nederland te blijven verbeteren?
Dagvoorzitter Tanja Braun en minister Karien van Gennip (ministerie van SZW) openden het congres. Van Gennip: “Arbeidsmigranten worden in Nederland nog te vaak behandeld als tweederangsburgers. Ze wonen en werken in slechte omstandigheden en krijgen onderbetaald. Dat is Nederland-onwaardig. We moeten goed zorgen voor mensen die hard werken en die we hard nodig hebben.” De minister reageerde op een quote van een arbeidsmigrant: “In de toekomst wens ik dat arbeidsmigranten kunnen gaan leven en niet overleven.” Van Gennip: “Na 2,5 jaar beginnen dit soort uitspraken te wennen, maar dat zou niet moeten mogen. We moeten blijven schrikken als we dit soort uitspraken horen.”
De minister heeft hard gewerkt om het verbeteren van de positie van arbeidsmigranten in Nederland hoog op de agenda te zetten. “Steeds meer mensen schamen zich voor hoe we in Nederland met arbeidsmigranten omgaan. Ook is er steeds meer media-aandacht voor het onderwerp”, aldus Van Gennip. “Samen moeten we nadenken over wat voor soort economie en samenleving we willen zijn. En we moeten de waarde van werk leren herwaarderen. We hebben al veel stappen gezet, maar dat moeten we ook de komende periode blijven doen.”
Handreiking ‘Effectrapportage bij nieuwe bedrijvigheid’
Na de opening overhandigden Martijn Balster, wethouder gemeente Den Haag en voorzitter Bestuurlijke Klankbordgroep Arbeidsmigranten VNG, en Rian van Dam, burgermeester gemeente Hollands Kroon, de handreiking ‘Effectrapportage bij nieuwe bedrijvigheid’ aan Van Gennip. De effectrapportage is onderdeel van de aanbevelingen en ondersteunt gemeenten om vroegtijdig in kaart te brengen wat de effecten van grootschalige bedrijfsvestigingen of -uitbreidingen zijn op de huisvesting van arbeidsmigranten. De handreiking is ontwikkeld door de VNG in overleg met de ministeries van SZW, BZK en EZK.
Van Dam: “In de gemeente Hollands Kroon werken veel arbeidsmigranten die we ook moeten huisvesten. De handreiking geeft ons handvatten om hierover het gesprek aan te gaan met ondernemers.” Een van die ondernemers in Hollands Kroon is uitzendorganisatie AgroStar. Bedrijfsleider Dieuwertje Droog – de Boer vult Van Dam aan: “Ik hoop dat de handreiking ervoor zorgt dat gemeenten vaker het initiatief nemen om met ondernemers om tafel te gaan en vanaf het begin betrokken raken bij het regelen van goede huisvesting voor arbeidsmigranten. Het is belangrijk dat we hierin allebei onze verantwoordelijkheid nemen.”
Project Work in NL (WIN)
Na het overhandigen van de handreiking was er aandacht voor het project Work in NL (WIN), een initiatief van het ministerie van SZW om kwetsbare werknemers, waaronder EU-arbeidsmigranten, landelijk van informatievoorziening, hulp en dienstverlening te voorzien. Martin Slaats, projectleider WIN: “Begin dit jaar zijn we gestart in Noord-Brabant, waar de 5 arbeidsmarktregio’s op verschillende manieren informatievoorziening, hulp en dienstverlening inrichten. Zo zijn er fysieke locaties, mobiele teams en digitale informatievoorzieningen. Uiteindelijk moet dit in alle 35 arbeidsmarktregio’s tot stand komen. De punten in Brabant, maar ook de bestaande punten in onder andere Noord-Limburg, Den Haag en Rotterdam, zijn bedoeld om de vraag te beantwoorden hoe we het gaan doen.”
Monique Ondersteijn, projectleider van het Brabant Migratie en Informatie Punt Noordoost-Brabant: “De meeste arbeidsmigranten zijn niet gewend om met vragen of klachten bij de overheid aan te kloppen. We moeten daarom echt hun vertrouwen zien te winnen. Dat doen we onder andere door ze te bedienen in hun eigen taal door mensen die kennis hebben van het land van herkomst.” Violetta Riedel werkt als voorlichter bij het mobiel informatiepunt in Den Haag: “6 dagen per week sta ik met mijn collega’s ergens op straat. Inmiddels zijn we bekende gezichten geworden in Den Haag. Het is voor arbeidsmigranten fijn om in hun eigen taal informatie te krijgen en geholpen te worden.”
Workshops en inspiratiemarkt
Na de opening konden deelnemers diverse workshops volgen. Bijvoorbeeld over de registratie en het huisvesten van arbeidsmigranten, het betrekken van de doelgroep bij het maken van beleid, en over taal en integratie. Ook was er een inspiratiemarkt waar deelnemers in gesprek konden gaan met diverse partijen die betrokken zijn bij arbeidsmigranten in Nederland. Veel deelnemers maakten van de gelegenheid gebruik om tijdens de workshops en inspiratiemarkt goede voorbeelden met elkaar uit te wisselen en van elkaar te leren.
