Work in NL: betere ondersteuning voor arbeidsmigranten
Goede ondersteuning voor arbeidsmigranten is noodzakelijk, zodat zij volwaardig kunnen werken, wonen en leven in Nederland. Daarom werkt het ministerie van SZW met het project Work in NL (WIN) aan een landelijk netwerk van informatievoorziening, hulp en dienstverlening voor EU-arbeidsmigranten. Het ministerie doet dit samen met publieke en private partijen, sociale partners en specialistische organisaties. Via de alliantie Work in NL versterken deze partijen en het ministerie van SZW hun samenwerking.
Project Work in NL
De infographic project Work in NL biedt een overzicht van de verschillende onderdelen van het project. Het doel is om arbeidsmigranten in hun eigen taal en op het juiste moment te ondersteunen. Dit gebeurt onder meer via fysieke en mobiele WIN-punten, sleutelpersonen, werkgevers, sociale media en informatie in het land van herkomst. Onderdeel van het project is ook om de toegang tot het recht te verbeteren. Hieronder staat per onderdeel meer informatie.
Het is belangrijk om ondersteuning dicht bij de arbeidsmigranten te organiseren. Daarom worden in de 35 arbeidsmarktregio’s fysieke en mobiele WIN-punten gecreëerd. Hier kunnen arbeidsmigranten op een laagdrempelige manier informatie en advies krijgen over onder meer hun werk, huisvesting en welzijn, en over hun rechten en plichten. Ook kunnen arbeidsmigranten er misstanden melden. Regio’s bepalen zelf hoe ze het informatiepunt vormgeven. Zo heeft de provincie Noord-Brabant meerdere fysieke en mobiele informatiepunten, en de gemeente Den Haag een mobiel informatiepunt waarmee ze door de stad rijden.
Wanneer arbeidsmigranten complexe(re) problemen of heel specifieke hulpbehoeften hebben, begeleiden de informatiepunten ze naar specialistische hulp. Zo biedt het Juridisch Loket juridische ondersteuning en kunnen het UWV, de SVB en de Belastingdienst helpen met het aanvragen van toeslagen en uitkeringen. Ook partijen zoals FairWork en Stichting Barka kunnen waar nodig specialistische hulp bieden. Net als organisaties die vanuit de doelgroep zelf zijn georganiseerd, zoals POLKA en de Bulgaarse Club Laak.
Werkgevers staan in nauw contact met arbeidsmigranten en spelen daarom een belangrijke rol in het verbeteren van de ondersteuning. Bijvoorbeeld door extra activiteiten en ontwikkelmogelijkheden aan te bieden in de regio voor (bij hen werkzame) arbeidsmigranten. Denk hierbij aan het organiseren van taalonderwijs of het aanbieden van inburgeringscursussen. Het is belangrijk dat werkgevers- en werknemersorganisaties hierbij betrokken worden en er gezamenlijk verschillende opties voor ondersteuning worden gecreëerd.
Naast fysieke ondersteuning is goede digitale informatievoorziening belangrijk. Sinds 2020 bestaat de website WorkinNL, waar arbeidsmigranten in 9 talen informatie over werken, wonen en leven in Nederland kunnen vinden. Binnen het project WIN wordt een plan gemaakt om de website te verbeteren. Daarbij wordt ook gekeken naar bestaande informatievoorzieningen, zoals websites en apps. Doel hiervan is om een eenduidig en gecoördineerd aanbod te creëren voor arbeidsmigranten.
Regio’s en andere betrokken partijen moeten goed geholpen worden in de opbouw van activiteiten voor de ondersteuning van arbeidsmigranten. Hierbij is het belangrijk om te komen tot een uniform aanbod in de regio’s, zodat arbeidsmigranten in alle regio’s kunnen rekenen op dezelfde ondersteuning. Daarom richt het ministerie van SZW een landelijke ondersteuningsstructuur (LOS) in.
De LOS ondersteunt het project WIN en ontwikkelt hiervoor een gezamenlijk communicatieplan (inclusief een toolkit met communicatiemiddelen), ondersteunt de landelijke uitrol van regionale WIN-punten, biedt trainingen aan medewerkers van de punten en faciliteert onderlinge kennisdeling. Daarnaast zorgt de LOS dat signalen uit de praktijk opgevolgd worden en dat daarmee het beleid en de informatievoorziening blijvend verbeterd worden.
Goede informatievoorziening in Nederland alleen is niet voldoende. Het is ook belangrijk dat arbeidsmigranten voorafgaand aan hun vertrek voorlichting krijgen in het land van herkomst over werken, wonen en leven in Nederland. Binnen het project WIN wordt samen met landen van herkomst gewerkt om bijvoorbeeld via vakbonden of vervoersbedrijven (zoals FlixBus) informatie te verspreiden. Zo worden arbeidsmigranten voorbereid op werken, wonen en leven in een andere omgeving met een andere cultuur en geïnformeerd over de geldende wet- en regelgeving. Een mooi voorbeeld hiervan komt van het WIN-punt Zuidoost-Brabant, dat in Roemenië arbeidsmigranten voor hun vertrek informeerde.
Arbeidsmigranten weten vaak nog onvoldoende waar ze recht op hebben en hoe ze die rechten kunnen opeisen. Onderdeel van project WIN is om de toegang tot het recht en juridische dienstverlening voor arbeidsmigranten te verbeteren. Dit wordt gedaan door arbeidsmigranten beter te informeren en met partners van binnen en buiten het Rijk in te zetten op betere ondersteuning en laagdrempelige toegang tot de rechter. Zo biedt het Juridisch Loket meertalige rechtshulp aan die aansluit op de specifieke situatie van de arbeidsmigrant. Ook is op 1 maart 2025 een experiment met een regelrechter gestart met een vereenvoudigde en versnelde procedure voor kwetsbare werknemers, waaronder arbeidsmigranten.
Het ministerie van SZW gaat nauwer samenwerken met publieke en private organisaties om EU-arbeidsmigranten in Nederland beter te ondersteunen. Met het ondertekenen van een landelijk convenant op 18 juni 2025 werd het startsein voor deze alliantie Work in NL gegeven. Alle organisaties die willen bijdragen aan betere ondersteuning van EU-arbeidsmigranten kunnen zich aansluiten. Denk aan gemeenten, werkgevers of maatschappelijke organisaties. Per arbeidsmarktregio kunnen zij onderling afspraken maken over welke hulp zij bieden, zodat deze goed aansluit bij de ambities en specifieke eigenschappen van de regio.
Wil jouw organisatie zich ook aansluiten bij de alliantie Work in NL? Stuur dan een e-mail naar win@minszw.nl.
